شنيدن اخباري در ارتباط با سوختن جنگلها و ادامه آتشسوزيها داستاني است كه بيشك تكرار ميشود و تن سبز جنگلها را در آتش نبود امكانات و مديريت بحران خواهد سوزاند.
به نظر ميرسد اگر روند آتش گرفتن هكتار هكتار از جنگلهاي كشور ادامه يابد شايد زماني برسد كه براي ديدن درختاني سبز و بلند بايد به كشورهاي ديگر سفر كنيم.
وقتي به دنبال اجراي يك برنامه توسعهاي كه بدون ارزيابي و ملاحظات زيست محيطي تعدادي درخت قطع شده و تخريب ميشود، تنمان ميلرزد و به تكاپو ميافتيم تا شايد بتوانيم مسير اجراي طرح را عوض كرده يا حتي از روند ادامه آن جلوگيري كنيم، چطور ميتوانيم بنشينيم و شاهد باشيم يكشبه هكتارها هكتار از جنگلها در آتش بسوزند و ما همچنان در مهار آن كم توان باشيم.
پديده آتشسوزي جنگلها پديدهاي است كه شايد در برخي موارد هم كاملا غيرپيشبيني و غيرمنتظره باشد، اما مديريت بحران براي همين مواقع است. براي كنترل حوادث غيرمترقبه و ناگهاني نبايد اجازه بدهيم كه يك پديده طبيعي غافلگيرمان كند و بعد براي كنترل آن به تكاپو بيفتيم كه حتما از سرعت پيش روي آن عقب خواهيم ماند.
به دنبال آتشسوزي در جنگلهاي پارك ملي گلستان، برآوردهاي اوليه نشان ميدهد كه به حدود 300 هكتار از جنگلهاي گلستان براثر آتشسوزي خسارت وارد شده است، در حالي كه 30 هكتار از جنگل ابر، بخشي از جنگلهاي سياهكل، رودبار، املش و فومن و 5 هكتار از اراضي جنگلي جنگلهاي شهرستان ساري و سوادكوه نيز در آتش سوختند.
مسوولان سازمان محيط زيست اعلام كردهاند كه به منظور كنترل شرايط احتمالي در آينده 60 نيروي امدادي هماكنون در پارك ملي گلستان براي مقابله با آتشسوزي مجدد مستقر هستند و هنوز برآورد خسارات وارده به پارك ملي گلستان و جنگل ابر بر اثر آتشسوزيهاي اخير صورت نگرفته است. از سوي ديگر مديركل مديريت بحران سمنان نيز اعلام كرد كه آتشسوزي جنگل ابر به طور كامل مهار شده است و در حال حاضر هيچ آتشسوزياي در جنگلهاي استان وجود ندارد. مديرعامل جمعيت هلال احمر استان گيلان نيز از مسافران خواست با توجه به وزش باد از روشن كردن آتش در فضاي باز و مناطق جنگلي جدا خودداري كرده و در صورت روشن كردن آتش قبل از ترك محل نسبت به خاموش شدن آن اطمينان خاطر حاصل كنند و در صورت رويت آتش در مناطق جنگلي با سازمانهاي مربوط تماس گيرند.
به گفته مسوولان استان گيلان تلفن 147 نداي امداد براي مواقع اضطراري و كنترل شرايط در نظر گرفته شده است كه افراد ميتوانند با مشاهده هرگونه موارد آتشسوزي از نيروهاي امدادي كمك بگيرند.
به گفته كارشناسان با وزش بادهاي گرم و به همراه خشك شدن بدنه درختان و جنگلها احتمال بروز آتشسوزي در جنگلها وجود دارد، اما بررسيها نشان ميدهد طبيعت تنها عامل 5 درصد اين آتشسوزيهاست و كارشناسان معتقدند عوامل انساني باعث 95 درصد ديگر اين آتشسوزيها در جنگلها هستند. در ميان عوامل تخريبكننده جنگلها، آتشسوزي يكي از مهمترين و خطرناكترين عواملي به شمار ميرود كه سالانه دهها هكتار از جنگلهاي كشور را به كام خود ميكشد. اين در حالي است كه از ميان رفتن گونههاي نادر حيات وحش، ايجاد زمينههاي فرسايش خاك، شيوع آفات و امراض گياهي در مناطق سوخته شده و آلودگي شديد هوا، تنها بخشي از خسارات ديگر ناشي از آتشسوزي در جنگلهاست كه معمولا محاسبه نميشوند.
با تكرار پديدههاي آتشسوزي، چندي پيش نماينده مريوان و سروآباد در تذكر شفاهي خود از وزير جهاد كشاورزي و رئيس جمهور خواست براي جلوگيري از سوختن جنگلها تمهيدات لازم را اتخاذ كنند.
اقبال محمدي با استناد به اصل 50 قانون اساسي گفته است همان طور كه ميدانيد سرانه جنگل در جهان 8 هكتار است اما در كشور ما اين رقم 2 هكتار بيشتر نيست.
براين اساس، جنگلهاي سرسبز زاگرس كه يك موهبت الهي بوده در سال جاري و با توجه به تغييرات اقليمي بخصوص در كردستان با 350 مورد آتشسوزي مواجه بوده و خسارات هنگفتي به عرصههاي جنگلي در اين مناطق وارد شده است.
به اين ترتيب از وزير جهاد كشاورزي و رئيس جمهور درخواست شد براي جلوگيري از سوختن اين جنگلها تمهيدات لازم را اتخاذ كنند. پس بايد منتظر بود اين بار مسوولان بلندپايه كشور به طور جدي به اين امر توجه كنند.
حميده سادات هاشمي
جامجم